Okurlarımıza öneride bulunacağım bu değerli eser, Yaşar Kemal’in “Ağrıdağı Efsanesi” romanıdır. Eser, 1970 yılında yayımlanmıştır. Yaşar Kemal’in destansı anlatımıyla ele aldığı bu eser isminden de anlaşılacağı üzere Ağrı ve yakınındaki çeşitli bölge ve illerimizde geçmektedir. Eserin ön planda olan, ana ve yardımcı karakterleri ise; Ahmet, Gülbahar, Sofi, Mahmut Han, Kervan Şeyhi, Memo ve Demirci Hüso’dur.
Yaşar Kemal eserine, klasikleşen etkileyici betimlemeleri ve Ağrıdağı ile ilgili bilgiler vererek başlangıç yapmıştır. Kitabın konusunu oluşturan olay örgüsü ise, Mahmut Han yönetimine ait bir atın Ahmet’in kapısına gelmesiyle başlamıştır. Geleneklerine bağlı olan Ahmet ve yönetimde bulunan Mahmut Han arasındaki at konusu gittikçe büyük bir hal alırken bu süreçte Mahmut Han’ın kızı olan Gülbahar ile Ahmet’in arasındaki aşk, konuyu daha karmaşık hale getirmiştir.
Eserde aşk teması öne çıkmıştır. Bununla birlikte geleneklerine bağlı olan bir halkın, haklı olduğu bir konuda yönetimin çeşitli baskı, şiddet ve özgürlükleri kısıtlayıcı uygulamalarına karşı göstermiş olduğu birlik ve dayanışma gücü de aşk teması kadar dikkat çekicidir. Mahmut Han’ın bireysel arzusu aslında büyük bir toplumsal kaosa yol açmıştır. Bu da halkın saray yönetimine olan inancını ve güvenini kırmıştır. At, bu bağlamda gerçekleşecek olaylarda halk ve yönetim arasında bir köprü görevi görecekken otoritesinin sarsılacağını düşünen yönetimin, gelenek ve töreleri yok sayan haksız arzusu ve inadı üzerine bu görevi yerine getirememiştir diyebiliriz.
Sonuç itibari ile Ağrıdağı Efsanesi, okuması keyifli, sürükleyici ve heyecanı yüksek seviyede tutan anlatımı ile aşk, kahramanlık ve toplumsal temaları seven ve arayan okurlarımız için tavsiyemdir.
“Biz hep böyle, her şeyde birlik olsak, kimse bize diş geçiremez. Bize dağlar, şahlar dayanamaz. Hiç kimse… Yeter ki böyle birlik olalım.” (Kemal, Y., s.112)
“Yaşar Kemal Anadolu’nun halk edebiyatıyla alışveriş içindeyken başladı yazmaya. Gerçek bir yazar olduğu içinde dilin duyarlığından, şiirsel destanın tek kahramanı olan Türk halkının kültüründen esinlenmesini bildi.” (Jeliha Hafsia, La Presse- Tunus)
“Kitabın güzelliği zengin şiirsel dilinde, efsane ve mit duygusunda yatıyor.” (Sunday Telegraph- İngiltere).
“Zengin, renkli ve zekice bir netlikle bezenmiş bir üslup ve yazdığı her kelime sert, cilalanmış, ayrıksı ve bir buğday tanesi gibi potansiyel olarak üretken.” (Irish Times- İrlanda)
Kaynakça: Yaşar Kemal, Ağrıdağı Efsanesi. Sayfa: 112. Yapı Kredi Yayınları.
